Wstęp – dlaczego to nie tylko „stodoła” czy „garaż”

W polskich wsiach i mniejszych miastach budynki gospodarcze to często serce posesji: garaż, stodoła, warsztat, kotłownia, chlewik, magazyn na opał.
Choć formalnie są „pomocnicze”, to w praktyce:

  • w garażu stoi auto i narzędzia za kilkadziesiąt tysięcy złotych,
  • w stodole przechowywane są plony, maszyny, opał,
  • w warsztacie działają małe firmy i rzemieślnicy.

Dlatego szkody w tych obiektach nie są „drugorzędne”. A mimo to – ubezpieczyciele często zaniżają odszkodowania za ich zniszczenie, licząc, że właściciel nie będzie walczył o swoje, bo „to tylko budynek gospodarczy”.

Dlaczego ubezpieczyciele zaniżają odszkodowania za budynki gospodarcze

  1. Amortyzacja konstrukcji – TU wycenia budynek według „wartości księgowej” (np. stodoła z lat 80. = 10 tys. zł), mimo że odbudowa wg obecnych cen materiałów i robocizny kosztuje 70–100 tys. zł.
  2. Pomijanie rozbiórki i utylizacji – nikt nie odbuduje garażu na zgliszczach. Wywóz gruzu i rozbiórka to koszt rzędu 10–20 tys. zł – często niewpisany w kosztorys.
  3. Ignorowanie wyposażenia – w warsztacie giną narzędzia, w kotłowni – piec i instalacja, w stodole – plony lub materiały. TU lubi ograniczyć się do murów i dachu.
  4. „Naprawa punktowa” zamiast wymiany – wymiana kilku blach zamiast całego pokrycia, nawet jeśli dach stracił szczelność.
  5. Zaniżone stawki robocizny – koszt malarza 10 zł/m², dekarza 20 zł/m² – podczas gdy rynek 2025 w Polsce to odpowiednio 25–40 zł/m² i 70–120 zł/m².

📌 Źródło: Sekocenbud 2025, dane kosztorysowe stosowane w budownictwie w Polsce.

Typowe szkody w budynkach gospodarczych i ich realne koszty

  1. Zerwany dach (blacha/dachówka)
    • kosztorys TU: 3–5 tys. zł za „łatanie” blachy,
    • realny koszt wymiany połaci: 25–40 tys. zł.
  2. Uszkodzona więźba
    • TU: „naprawa elementów drewnianych – 1 tys. zł”,
    • realny koszt wzmocnienia konstrukcji: 15–20 tys. zł.
  3. Pożar stodoły
    • TU: „wartość księgowa – 20 tys. zł”,
    • realna odbudowa z materiałów (stal, drewno, pokrycie): 120–150 tys. zł.
  4. Zalanie piwnicy gospodarczej
    • TU: „malowanie – 500 zł”,
    • realne osuszanie + dezynfekcja + naprawa posadzki: 8–12 tys. zł.

⚖️ Twoje prawa – co mówi polskie prawo i orzecznictwo

  • Art. 363 §1 Kodeksu cywilnego – odszkodowanie powinno przywrócić stan poprzedni, nie tylko częściowo „załatać” budynek.
  • Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych (Dz.U. 2003 nr 124 poz. 1152) – w polisach rolniczych budynki gospodarcze podlegają takiej samej ochronie jak mieszkalne, o ile zostały zgłoszone.
  • Wyrok SN z 24 sierpnia 2017 r. (I CSK 595/16) – ubezpieczyciel nie może narzucać naprawy tańszym materiałem, jeśli standard był wyższy.
  • Rekomendacje KNF 2022 – TU musi działać zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania i rzetelnie ustalać koszty naprawy wg rynku lokalnego.

Jak udokumentować szkodę w budynku gospodarczym

  1. Zdjęcia – całość i detale: dach, ściany, konstrukcja.
  2. Protokół straży pożarnej / gminy – oficjalne potwierdzenie szkody.
  3. Ekspertyza rzeczoznawcy budowlanego – koszt 1–2 tys. zł, ale kluczowy dowód przy odwołaniu.
  4. Faktury i rachunki za wyposażenie – narzędzia, maszyny, piec, materiały.
  5. Koszty dodatkowe – rozbiórka, utylizacja, zabezpieczenie.

Studium przypadku – pożar garażu w woj. lubelskim

Pan Andrzej zgłosił szkodę po pożarze garażu (35 m²).

  • TU zaproponowało: 11 tys. zł – „wartość księgowa budynku”.
  • Rzeczywisty koszt odbudowy: dużo większy! (rozbiórka, utylizacja, nowa konstrukcja, dach, instalacja elektryczna).
  • Kalkulatorszkod.pl – dopłata 43 tys. zł.

Podsumowanie – nie pozwól, by Twoje budynki gospodarcze były „drugiej kategorii”

  • Budynki gospodarcze są integralną częścią gospodarstwa i domu.
  • TU często stosują uproszczone kosztorysy, które pokrywają tylko ułamek rzeczywistych kosztów.
  • Masz prawo do pełnej odbudowy – zgodnie z prawem i orzecznictwem.
  • Warto walczyć – dopłaty sięgają dziesiątek tysięcy złotych.

👉 Sprawdź swój kosztorys w kalkulatorszkod.pl – to nic nie kosztuje, a może uratować Twój budżet.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

1. Czy ubezpieczenie obejmuje wszystkie budynki gospodarcze?
Tylko te, które zostały zgłoszone w polisie (w przypadku obowiązkowego OC rolników – wszystkie budynki na gospodarstwie).

2. Czy TU może pomniejszyć odszkodowanie o „wiek” budynku?
Nie, jeśli OWU nie zawiera zapisu o amortyzacji. Masz prawo do wartości odtworzeniowej.

3. Czy mogę żądać odszkodowania za maszyny i narzędzia w warsztacie?
Tak, jeśli są uwzględnione w polisie jako ruchomości domowe/gospodarcze.

4. Czy rozbiórka i wywóz gruzu podlegają odszkodowaniu?
Tak – to koszt konieczny do przywrócenia stanu sprzed szkody.

5. Ile mam czasu na odwołanie od decyzji TU?
3 lata od dnia zdarzenia (Kodeks cywilny).